BẠN VÀ NHỮNG VẤN NẠN TRONG ĐỜI SỐNG HIỆN NAY
Nguyên tác: Ven.Dr. K.Sri Dhammananda
Việt dịch: Thích Long Vân & Thiện Phúc
—o0o—
NHỮNG CHƯỚNG NGẠI CỦA HẠNH PHÚC THẬT
Trong khi những sự khảo sát như nói trên đã được thực hiện trên quan điểm nghiên cứu mới mẽ và những điều kiện đương thời, Đạo Phật thực hiện những sự khảo sát tương tự từ gốc độ thuộc về tâm lý học. Con người trải nghiệm và gánh chịu áp lực vì năm trạng thái tâm lý phát triển toàn thể con người của anh ta.
Chúng được gọi là Nivarana trong ngôn ngữ Pali, nghĩa là những vật cản trở. Chúng gây trở ngại hạnh phúc và che khuất tầm nhìn của con người về chính mình, về môi trường và sự tương tác qua lại. Những vật cản trở này càng dày và mạnh bao nhiêu, những áp lực và sự đau khổ con người trải nghiệm càng lớn bấy nhiêu. Những chướng ngại này càng mỏng và thưa bao nhiêu, sự khổ sở của anh ta càng ít bấy nhiêu với sự tăng trưởng hạnh phúc tương xứng.
Năm chướng ngại này là sự ham muốn dục lạc, sự giận dữ, sự biếng nhác, sự lo âu và sự nghi ngờ. Kinh điển Pali minh họa tác dụng của 5 chướng ngại này bằng sự hổ trợ của 5 sự so sánh. Một tâm hồn bị chế ngự bởi ham muốn dục lạc được so sánh với nước đã có màu không cho sự phản chiếu thật của một vật trên nước. Vì vậy, một người bị ám ảnh bởi sự ham muốn dục lạc không thể nhận lấy một viển cảnh thật cho chính anh ta hoặc cho những người khác hay môi trường của anh ta. Một tâm hồn bị đè nén bởi sự giận được so sánh với nước đang sôi không thể cho một sự phản ánh chính xác. Một người bị chế ngự bởi cơn giận không thể nhận thức rõ một hậu quả thích đáng.
Khi tâm hồn nằm trong sự kềm kẹp của biếng nhác, giống như rong rêu phủ trên mặt nước, ánh sáng không thể thâm nhập vào nước và sự phản chiếu thì không thể. Người lười biếng không thể hiện ngay cả một nổ lực cho sự hiểu biết đúng. Khi lo lắng tinh thần giống như nước xáo động bởi gió hất tung, việc đó cũng làm thất bại để cung cấp một sự phản ánh đúng.
Người lo lắng mãi mãi không yên tỉnh, không thể thực hiện được một định giá đúng về một hậu quả. Khi tâm hồn lâm vào sự nghi ngờ, người ta so sánh nó với nước pha bùn để trong bóng tối không thể phản chiếu hình ảnh tốt. Vì thế cả 5 vật chướng ngại tước đoạt đi sự hiểu biết và hạnh phúc của tinh thần và gây ra nhiều sự trầm cảm và sự khổ.